Bu yazıda bir uyuşmazlığı çözmek için deneyimli ve eğitimli bir arabulucu ile çalışmanın neden en iyi seçenek olacağını araştıracağız.
Diyelim ki bir uyuşmazlığı çözmek için avukata ihtiyacınız var, tercihiniz hangisinden yana olurdu? (a) tamamen sizin görüşünüze bağlı olan bir avukat ya da (b) arabulucu olarak hareket eden ve anlaşmazlığın her iki tarafını da analiz eden bir avukat.
Taraflı bakış açısına sahip avukatın, sizi daha doğru şekilde yönlendirebileceğini düşünebilirsiniz. Ancak Harvard Müzakere Hukuku Dergisi'nde araştırma makalesi yayımlanan iki hukuk profesörü, taraflı bir avukatın değil; tarafsız bakış açısına sahip avukatın uyuşmazlık konusunu her iki tarafın perspektifinden de görebileceğini, bu sebeple daha objektif tavsiyeler verebileceğini, daha doğru tahminler yaparak tarafları işbirlikçi müzakereye teşvik edebileceğini savunmuştur.
Tarafsız bir arabulucunun faydaları
Hukuk profesörleri bu araştırma için Amerika Birleşik Devletleri’nde görev yapan 5.000'den fazla avukatın 2.000'den fazla çekişmeli dosyasında verilen kararları incelemiştir. Çalışma, dava taraflarının genellikle hatalı kararlar verdiğini, mahkemede elde edeceklerinden daha iyi seçenekler sunan teklifleri reddettiklerini tespit etmiştir. Bu tespit sırasında taraf avukatlarının deneyim seviyesinin ya da mezun oldukları hukuk fakültesinin prestijinin hiçbir etkisinin olmadığı anlaşılmıştır. Ancak, taraflardan birinin veya her ikisinin de avukatının bir arabulucu olarak eğitim ve deneyime sahip olduğu durumlarda, tarafların hatalı karar alma olasılıklarının belirgin şekilde azaldığı gözlemlenmiştir.
Peki arabuluculuk deneyimine sahip avukatların tarafları daha iyi kararlar almaya teşvik etmesindeki neden nedir? Bir arabulucu, uyuşmazlıkları objektif ve tarafsız bir bakış açısıyla analiz etmek için eğitim alır. Sanılanın aksine, müvekkili adına savunma yapan ve toplumdaki tipik “avukat” tanımına uyan profesyonellerin yaptığı gibi uyuşmazlıklara taraflı şekilde yaklaştığımızda, alınan kararları etkileyen bilişsel, motivasyonel ve duygusal yanıltıcı etkilere daha fazla maruz kalırız.
Yanılmayı önleyen iki teknik
Arabulucu, bir uyuşmazlıkta her iki tarafı da analiz etmek ve onları kendi çözüm yollarını bulmaya teşvik etmek için eğitim almıştır. Özel oturumlarda, arabulucular genellikle tarafları sınırlı bakış açılarının ötesinden bakmaya ve işbirlikçi çözümlere açık olmaya teşvik ederler. Makalenin yazarlarına göre, avukatlar, psikologlar tarafından belirlenen ve algı hatalarını önleyen iki tekniği pratik yaparak benimseyebilirler: (1) tersini düşünme ve (2) bakış açısını değiştirme pratiği.
Tersini düşünmek, tahminlerin ve kararların neden yanlış olabileceği konusunda detaylı düşünmeyi içerir. Birçok araştırma çalışmasında, katılımcıların inançlarının ve hipotezlerinin tersini düşünmeleri, daha iyi ve daha az yanıltıcı kararlar almalarını sağlamıştır.
Bakış açısını değiştirmek, başka bir kişinin yerine kendimizi koyarak ve onun bakış açısını aktif şekilde düşünerek önyargıları azaltan ve nesnelliği arttıran etkisi kanıtlanmış bir uygulamadır. Bakış açısını değiştirmek, etnik kökenli önyargılar da dahil olmak üzere bize benzemeyen ve literatürde “dış grup üyeleri” olarak ifade edilen kişilere karşı önyargıyı azaltabilir, aynı zamanda ben merkezci algıların da azaltılmasını sağlar.
Tarafsızlığa doğru
Profesörler araştırmalarını sonlandırırken “Günümüz avukatları için tutku ve azim ne kadar önemliyse, nesnellik ve tarafsızlık da son derece önemlidir.” tespitine yer vermiştir. Hukuk fakültelerinin, gelecekteki avukatları yalnızca müvekkilleri adına savunma yapmaya yönelik değil, aynı zamanda arabuluculuk yapmak üzere de eğitmesi gerektiğini savunmuşlardır.
Uyuşmazlık tarafları için makaledeki öneriler arabuluculuk eğitimi ve deneyimine sahip bir avukatla çalışmanın tarafları daha nesnel, rasyonel ve kârlı kararlara yönlendirebileceğini göstermektedir. Ayrıca, hem avukatlar hem de uyuşmazlık tarafları, tersini düşünme ve bakış açısını değiştirme gibi algı hatalarını önleme tekniklerini uygulama alışkanlığı kazanarak günlük hayatlarında da karşılaşacakları tüm uyuşmazlıklarda avantajlı konuma geçebilir.
Uyuşmazlıklarınızı çözmek için bir arabulucuyla çalıştınız mı? Bu, geleneksel bir avukatla çalışmaya kıyasla nasıl sonuçlandı?
Comments